06/05/25

Os días da semana en galego teñen máis nomes dos que pensas

Sabemos que a semana comeza co luns e remata co domingo, mais ao longo da historia non sempre foi así. Neste artigo, exploramos os diferentes nomes que recibiron os días da semana en galego, descubrindo como a nosa lingua, a tradición e a cultura influíron na maneira de contar o tempo. (Artigo completo de As chaves da lingua)

Días da semana en galego

  • Luns ou segunda feira
  • Martes ou terza / terceira feira
  • Mércores ou corta / cuarta feira
  • Xoves ou quinta feira
  • Venres ou sexta feira
  • Sábado
  • Domingo

Orixe do sistema de feiras

Na tradición cristiá, a semana estaba estruturada en torno ao domingo (dies dominicus en latín, “día do Señor”), que era considerado o primeiro día da semana. Os outros días eran nomeados en función das feiras litúrxicas, que marcaban a preparación para o domingo.

Este sistema foi adoptado polo rito cristián en Lisboa no século VI por influencia do bispo São Martinho de Dume, que intentou substituír os nomes de orixe pagá (ligados a deuses romanos) por unha nomenclatura baseada na liturxia. Así naceu a tradición de nomear os días laborables como “feiras”, indicando que eran días de traballo e non de celebración relixiosa.

Por que o luns é segunda feira e non primeira feira?

A razón pola que o luns se chama segunda feira e non primeira feira en galego e en portugués está na orixe relixiosa desta denominación, xa que o primeiro día da semana considerábase o domingo (como, acontece hoxe en día nos calendarios anglosaxóns). Se seguimos esta lóxica, o domingo é o primeiro día da semana; o luns é, polo tanto, o segundo día (segunda feira); o martes sería o terceiro (terza feira) e así sucesivamente.

Así que, cando escoites segunda feira e non primeira, lembra que o domingo foi, durante moito tempo, o verdadeiro comezo da semana!

Orixe do nome dos días da semana

Luns

Procede de lunae dies, “día da Lúa”. A Lúa era unha divindade importante en moitas culturas antigas e este día estaba dedicado a ela.

Martes

Vén de martis dies, “día de Marte”, o deus romano da guerra.

Mércores

Orixinase en mercurii dies, “día de Mercurio”, o deus do comercio e das comunicacións. Mercurio era tamén considerado o mensaxeiro dos deuses.

Xoves

Deriva de iovis dies, “día de Xúpiter”, o deus supremo do panteón romano, asociado ao raio e ao poder.

Venres

Vén de veneris dies, “día de Venus”, a deusa do amor e da beleza.

Sábado

Procede do hebreo shabbat, que significa “descanso”. Este era o día sagrado do descanso na tradición xudía e posteriormente no cristianismo primitivo.

Domingo

Deriva de Dies Dominicus, “día do Señor” en latín, en referencia á resurrección de Cristo, e por iso foi adoptado como día de descanso na tradición cristiá.

Ningún comentario:

Compromisos

Sempre que for posible, neste blog informaremos da autoría de textos, fotos e demais material audiovisual, que en todo caso é empregado con finalidade educativa e sen lucro. Se houber algo suxeito a dereitos de autor ou outras restricións, por favor, facédenolo saber para retirármolo o antes posible.
Por outro lado, os autores do blog non son responsables dos comentarios que os lectores poidan enviar. Todos aqueles comentarios obscenos, ofensivos contra persoas, crenzas ou ideas, ou contrarios á Lei serán eliminados en canto teñamos coñecemento deles.
Avísanos para axudarnos a cumprir estes compromisos.